BRIEFFRAGMENTEN
Voor het project Stille Kracht (zie kopje 'THEATER') begonnen U en M te schrijven om elkaar beter te begrijpen over de onderwerpen racisme, kolonialisme, identiteit in een de Nederlandse multi-etnische samenleving. De voorstelling ging over de erfenis van het koloniaal verleden en hoe dat nog aanwezig in de wereld van nu. Veel van de voorouders van Marilien waren kolonialen in Indonesië, Nieuw Guinea, Zuid Afrika en zelfs zeevaarders op de VOC. Urias komt uit Suriname en zijn voorouders waren slaven die uit Afrika werden gehaald om voor de Nederlanders te werken. We wilden daar eens dieper op in gaan. Want hoe verhoud je je eigenlijk tot elkaar? Tot de geschiedenis? En hoe gaan wij samen de toekomst in? Wij schreven erover met als doel elkaar en de samenleving te begrijpen. En...theater te maken. Hier enkele fragmenten uit de rond de 70 brieven.
"Via die brievenruimte onderzoeken wij waar wij als individuen een steentje of rotsblok aan kunnen bijdragen aan een groter geheel. Dus ja: ik geloof in dat wij iets kunnen bijdragen, hoe bescheiden ook. Ik vind het waanzinnig om door te zoeken in materiaal, in kluwen, in bergen verhalen en historie om tot een kern te komen en om IETS NIEUWS TE MAKEN, wat van ons is en voor anderen."
M aan U
“Ik ben blij dat we voor een correspondentie hebben gekozen waarin we volstrekt eerlijk met elkaar zijn, al doet het soms pijn omdat iets soms harder binnenkomt dan de intentie is. Ik vind veel troost bij de gedachte dat het bij ons beiden om één ding draait en dat is begrip.”
U aan M
"Zoals nu denk ik: ik weet nog niet eens een fractie van wat ik kan weten... Toch is het beeld wat ik krijg steeds completer voor iemand die toch enigszins in het duister tastte op het vlak van racisme. Dat komt toch het meeste door onze brieven."
M aan U
"Oké, welkom terug in de wereld waarin ik niet praat met Urias Boerleider over racisme en kolonialisme, daar waar ik me vertrouwd voel en open, maar met de zwarte mensen waar ik me dus niet vrij voel om te praten als wit mens. Waar ik me wit als sneeuw voel en alleen maar het gevoel heb dat ik me moet verdedigen. Waarin ik dus niet open kan zijn zonder mezelf in te dekken. Dat alles wat ik zeg potentieel helemaal fout is, ik iemand beledig en daarna omver wordt geblazen. Daar waar ik er niets van begrijp en het nooit helemaal zal begrijpen. De wereld waarin ik niet al mijn feiten op orde heb, waar ik kennis mis, waar ik door de mand val. Wit. Spierwit. Godver wat een klotezooi."
M aan U
"Ik ben geen pessimist, ik ben hoopvol. Ik ken misschien minder tegenslag dan jij en lijdt niet onder racisme, ik ben geprivilegieerd in vreselijk veel opzichten, en ben niet gedesillusioneerd. Ik ken, net als jij, beproevingen en laat me niet zomaar aan de kant schuiven omdat ik wit ben en wil gewoon kijken wat er kan. En als dingen mislukken zijn er ook weer kansen om het anders en misschien beter te doen."
M aan U
Het kan ook op onze manier en onze manier is dat we ondanks dat het schuurt en dat het pijn doet, we toch naar elkaar kunnen blijven luisteren en hoever we soms ook van elkaars standpunten verwijdert lijken te zijn er altijd een connectie is. We toch kunnen blijven praten. Dat hoe diepgeworteld de kanker van onverdraagzaamheid, racisme en wit superioriteitsdenken ook doorgedrongen is in onze samenleving, wij hieruit zullen komen. Onze voorstelling gaat over bewustwording. En bewustwording is geen in beton gegoten concept. Het is in mijn optiek iets dat groeit, dan weer snel, dan weer langzaam. Bewustwording is soms voor mij ook vechten met de demonen in mijn geest."Wat behelst excuus?
U aan M
"Kijk. Ik zie het probleem en het schuurt en knaagt en klopt overal en ik wil dat het anders is en ik wil er meer over weten, al jaren. En ik vind het essentieel dat wij ons, als theatermakers, verhouden tot dit onderwerp. Of je nou wit bent of zwart. En meestal als ik dit gesprek aan ga stuit ik op weerstand bij wit en zwart. Wit begint te zuchten en te rollen met ogen. Zwart wordt kwaad en ik krijg dan het gevoel dat ik mijn bek moet houden, omdat ik niet weet waar ik over praat. En dan is inderdaad mijn neiging om mijn bek te houden, het uit de weg te gaan. Ik wil het hier niet hebben over dat ik dat moeilijk vind, of mijn gevoel daarbij, maar wel dat ik me afvraag hoe we dit gesprek dan wel kunnen voeren." U aan M
"Het gaat voor mij de laatste tijd ook over wat de zwarte gemeenschap wil? Willen we écht verder of volharden we met de blame game? Ja inderdaad. Witte mensen die onwetend zijn hebben een probleem en zij moeten er aan werken. Maar wat is de taak van de zwarte gemeenschap? We kunnen toch onmogelijk vanaf de zijlijn commentaar leveren op alles wat de witte medemens anders moet doen? Dat is ook geen optie. Het is een gezamenlijke poging die we moeten doen om te zorgen dat onze maatschappij inclusief wordt."
U aan M
"Wat behelst excuus?
In mijn hoofd wil excuus zeggen dat je rekenschap geeft aan de gevolgen van een daad/actie die je hebt verricht en waarvan je weet dat het een ander schade heeft berokkend. En dat het feit dat je die actie ondernam niet gebaseerd was op naastenliefde maar puur op eigenbelang. Daarvoor biedt je dan excuus aan. Omdat je dan hoopt dat de ander jouw voortschrijdende inzicht weet te appreciëren. Excuus kunnen alleen excuses zijn mits oprecht geuit. Onoprechte excuses zijn geen excuses. Het verbale uitingen van arrogantie en onwetendheid."
U aan M